Zespół stopy Mortona to wada w budowie stopy, która charakteryzuje się:
Powoduje to przeniesienie nadmiernego obciążenia na głowę drugiej kości śródstopia. Niekorzystnym skutkiem stopy Mortona jest powstawanie bolesnych zgrubień skóry pod głową drugiej kości śródstopia.
Jesteś FIZJOTERAPEUTĄ lub PODOLOGIEM i chcesz nauczyć się wykonywać wkładki w zespole stopy Mortona?
Jesteś PACJENTEM i szukasz punktu, w którym specjalista przeprowadzi diagnostykę i wykona indywidualne wkładki dla stopy ze zbyt długą kością śródstopia i 2 palcem?
Zespół stopy Mortona a brachymetatarsia
Stopa Mortona to jeden z rzadziej występujących typów brachymetatarsii (najczęściej obserwuje się zbyt krótką czwartą kość śródstopia). Oba te stany są wynikiem przedwczesnego zamknięcia płytki wzrostowej kości śródstopia.
Palec Mortona to cecha typowa dla budowy „stopy greckiej” – określenia związanego z interpretacjami antropologicznymi i etnicznymi. Bardziej wystający drugi palec u nogi był prawdopodobnie uważany przez Greków w okresie renesansu za standard estetyczny stopy, w związku z czym był często wykorzystywany w rzeźbach postaci ludzkich.
Dystalne wysunięcie drugiego stawu śródstopno-paliczkowego (MTP, metatarsophalangeal joint) względem pierwszego MTP stwarza warunki, w których drugi palec u nogi wydaje się znacznie dłuższy w porównaniu z paluchem. Z tego względu zespół stopy Mortona utożsamia się z palcem Mortona (Morton’s toe). Oba te terminy zostały opracowane przez amerykańskiego ortopedę Dudley Joy Morton’a.
Termin „stopa Mortona” często jest nadużywany w kontekście innego odrębnego schorzenia – neuralgii Mortona, które objawia się bólem przodostopia promieniującym do palców, wynikającym z kompresji nerwu zaopatrującego palce w przestrzeni między kośćmi śródstopia. Rozwija się wtedy tzw. nerwiak Mortona. Terminy „neuralgia Mortona” oraz „metatarsalgia Mortona” są powiązane z osobą lekarza Thomasa George’a Mortona, który opisał tę patologię. Dowiedz się więcej o nerwiaku Mortona.
Przewlekłe przeciążenie głowy drugiej kości śródstopia zwiększa ryzyko złamań zmęczeniowych, zwłaszcza u sportowców takich jak biegacze długodystansowi czy baletnice.
Punktowe przeciążenie skóry powoduje powstawanie modzeli (grubych warstw martwego naskórka). Są one zwykle bolesne i znacznie utrudniają swobodne przetaczanie stopy.
Ponadto długotrwałe przeciążenie tej okolicy może prowadzić do zapalenia kaletek maziowych, czyli małych woreczków wypełnionych płynem, które ułatwiają wzajemny ślizg tkanek. Objawia się to obrzękiem i tkliwością w okolicy przodostopia.
Drugi palec jest bardziej narażony na urazy (konflikt mechaniczny z butem), co może prowadzić do problemów z paznokciami, deformacji młotkowatej palca i powstania bolesnych nagniotków na skórze grzbietowo nad stawem międzypaliczkowym bliższym.
Ponadto stopa Mortona w pewnych warunkach może predysponować do rozwoju palucha koślawego, nadpronacji stopy, co w konsekwencji może wtórnie prowadzić do dynamicznej koślawości kolana i zwiększonej rotacji wewnętrznej w stawie biodrowym. W efekcie stopa Mortona może stanowić potencjalną przyczynę przeciążeń mięśni i stawów w wyżej położonych piętrach układu ruchu.
Postępowanie zachowawcze polega na umieszczeniu specjalnej podkładki pod głową pierwszej kości śródstopia i pod paluchem w celu przeniesienia ciężaru na pierwszy promień stopy i ułatwienia wybicia z palucha. Element ten jest implementowany we wkładkach indywidualnych projektowanych na bazie odbitki plantokonturograficznej stopy, na której precyzyjnie wyznaczane są położenia głów kości śródstopia. W przypadku dolegliwości o znacznym nasileniu można dodatkowo odciążyć głowę drugiej kości śródstopia, wycinając we wkładce zagłębienie i wypełniając je bardzo miękkim, komfortowym materiałem, np. PORON.
Dodatkowym elementem umieszczanym we wkładce na stopę Mortona jest poprzeczka metatarsalna, która stabilizuje śródstopie i globalnie odciąża przodostopie.
Po zaprojektowaniu wkładek umieszcza się je w nagrzewnicy, a następnie formuje w indywidualnych wyciskach stóp pacjenta pobranych w poduszkach próżniowych Podiatech. Pozwala to na bardzo dobre dopasowanie wkładki do kształtu stopy przekładające się na odpowiednią stabilizację.
Jeżeli pacjent posiada koślawość tyłostopia, wyciski stóp pobierane są w skorygowanej pozycji stawu skokowego i stopy. W razie potrzeby można dodatkowo ustabilizować tyłostopie, implementując klin hamujący nadmierną pronację pod przyśrodkową stroną pięty.
UWAGA: decyzja co do ostatecznego doboru elementów i modyfikacji wkładek na stopę Mortona należy do terapeuty, który po przeprowadzeniu badania stóp pacjenta określa konkretne cele biomechaniczne zaopatrzenia ortopedycznego.
Jesteś FIZJOTERAPEUTĄ lub PODOLOGIEM i chcesz nauczyć się wykonywać wkładki w zespole stopy Mortona?
Jesteś PACJENTEM i szukasz punktu, w którym specjalista przeprowadzi diagnostykę i wykona indywidualne wkładki dla stopy ze zbyt długą kością śródstopia i 2 palcem?
Sztywniejsza podeszwa z uniesionym kołyskowym przodem pozwala na przetoczenie stopy przy ograniczonym zgięciu grzbietowym w stawach śródstopno-paliczkowych. Pozwala to na redukcję docisku bolesnej głowy drugiej kości śródstopia do podłoża. Modyfikacja obuwia wskazana jest szczególnie w fazie ostrej, np. w przypadku doleczania złamania zmęczeniowego drugiej kości śródstopia.
W każdym przypadku palca Mortona rozmiar buta powinien być dobierany tak, aby swobodnie pomieścić drugi palec na długość.
Podsumowując, palec Mortona jest anatomiczną cechą, która może prowadzić do bólu i dyskomfortu w stopie, ale nie jest to to samo schorzenie co nerwiak Mortona. Odpowiednie postępowanie zachowawcze tj. wkładki ortopedyczne, modyfikacja obuwia oraz fizjoterapia mogą pomóc w łagodzeniu objawów i zapobieganiu powikłaniom.
© 2024 Windsport Kraków
