Zespół stopy cukrzycowej to poważne powikłanie hiperglikemii (utrzymywania się wysokiego poziomu glukozy we krwi) charakteryzujące się:
Osoby chore na cukrzycę, u których występuje zwiększone ryzyko rozwoju owrzodzeń neuropatycznych, powinny zostać poinformowane przez ortopodologa / lekarza lub fizjoterapeutę o konieczności wykonania indywidualnych wkładek odciążających i dopasowania ich do komfortowego obuwia.
Dowiedz się więcej o indywidualnych wkładkach dla stopy cukrzycowej OPCT Diabetes Podiatech.
Owrzodzenia są groźnymi powikłaniami neuropatii cukrzycowej (czuciowej, ruchowej, autonomicznej).
Do uszkodzenia skóry i powstania owrzodzenia neuropatycznego może dojść wskutek:
Typowe lokalizacje powstawania ran w zespole stopy cukrzycowej:
Ortopodolog odgrywa kluczową rolę w profilaktyce owrzodzeń neuropatycznych u pacjentów z cukrzycą, dzięki swoim specjalistycznym umiejętnościom i wiedzy. Ortopodolog przeprowadza szczegółową ocenę stóp pacjenta w celu identyfikacji czynników ryzyka owrzodzeń. Obejmuje to badanie czucia, ocenę stanu skóry oraz analizę biomechaniki stopy i sposobu chodzenia pacjenta. Regularne wizyty kontrolne u ortopodologa pozwalają na wczesne wykrycie zmian w stanie stóp, takich jak drobne uszkodzenia, nabyte deformacje palców, płaskostopie czy odciski w miejscach nadmiernego nacisku, które mogą prowadzić do owrzodzeń.
Ortopodolog:
U pacjentów z neuropatią cukrzycową czucie w stopach jest ograniczone, co zwiększa ryzyko owrzodzeń z powodu nieodczuwalnego, nadmiernego nacisku. Baropodometria pozwala na ich nieinwazyjne wykrycie.
Mata tensometryczna to płaskie, cienkie urządzenie, na którego powierzchni znajdują się niewielkie czujniki ciśnienia. W uproszczeniu czujniki te mierzą siłę nacisku stóp pacjenta w różnych obszarach podeszw stóp podczas stania lub chodzenia.
System komputerowy analizuje dane, przedstawiając mapę rozkładu nacisków na ekranie monitora. Różne kolory na mapie stóp pacjenta wskazują poziomy nacisku – od niskiego (zwykle zaznaczonego na niebiesko) do wysokiego (oznaczonego na czerwono). Fizjoterapeuta, lekarz lub przeszkolony ortopodolog interpretuje te dane, identyfikując obszary miejscowo zwiększonego nacisku jako miejsca potencjalnie zagrożone powstaniem owrzodzenia u pacjentów z rozpoznaną neuropatią cukrzycową.
Więcej o macie tensometrycznej.
Terminy indywidualnych szkoleń z obsługi maty tensometrycznej ustalane są po kontakcie z naszym instruktorem Anetą Śpiewak.
Rolą sztywnej podeszwy buta jest zapewnienie stopie stabilności. Podeszwa w kształcie kołyski w części przedniej ułatwia płynne przekolebanie buta od pięty do palców, redukując nacisk na przodostopie i minimalizując ryzyko odcisków pod głowami kości śródstopia.
Buty muszą być wystarczająco przestronne, aby pomieścić wszystkie palce bez ucisku. Jest to szczególnie ważne w przypadku obecności palców młotkowatych, haluksów, kostek krawca. Buty powinny mieć szerokie noski oraz konstrukcję zaprojektowaną tak, aby uwzględniać wszystkie dodatkowe deformacje stopy. Jeśli chodzi o pokrycie przodu buta, zaleca się naturalne, oddychające i miękkie materiały.
Buty powinny mieć wnętrze pozbawione szwów, mogących powodować otarcia. Jasna podszewka ułatwia szybkie zauważenie ewentualnej krwi czy wysięku, co jest niezwykle istotne w przypadku wystąpienia uszkodzenia skóry.
Na podstawie wyników badania baropodometrycznego można zaprojektować indywidualne wkładki cukrzycowe, które równomiernie rozłożą nacisk na podeszwie stopy, zmniejszając ryzyko powstania uszkodzeń skóry. W miejscach zwiększonego nacisku wykonuje się odciążenia ze specjalnych miękkich materiałów. Konstrukcja wkładek dla stopy cukrzycowej musi jednocześnie zapewniać stabilizację i odpowiednio współgrać z obuwiem.
Dowiedz się więcej o indywidualnych wkładkach dla stopy cukrzycowej OPCT Diabetes Podiatech.
Test monofilamentowy Semmesa-Weinsteina jest prostym, ale skutecznym narzędziem służącym do wczesnego wykrywania neuropatii cukrzycowej, co pozwala na wczesną interwencję (wkładki odciążające) i zapobieganie owrzodzeniom neuropatycznym.
Test powinien być przeprowadzony w cichym i komfortowym środowisku, aby pacjent mógł się skoncentrować na odczuciach w stopach.
Pacjent powinien usiąść lub położyć się w wygodnej pozycji z gołymi stopami.
Na stopach pacjenta wybiera się punkty do testowania – typowe miejsca to opuszki palców, głowy kości śródstopia, boczne i przyśrodkowe części stopy oraz pięta. Używając monofilamentu o stałej sile nacisku (10-gramowy monofilament to standard w badaniach neuropatii cukrzycowej), należy delikatnie docisnąć go do wybranego punktu na stopie. Monofilament powinien być dociskany prostopadle do skóry aż do momentu, gdy lekko się zegnie. Kontakt powinien trwać około 1-2 sekund. W każdym z testowanych miejsc należy powtórzyć tę czynność co najmniej trzy razy, stosując losowy porządek, aby pacjent nie mógł przewidzieć, które miejsce będzie dotykane. Pacjent powinien odpowiedzieć „tak” za każdym razem, gdy poczuje dotknięcie. Jeśli pacjent nie odpowiada na naciski w danym punkcie, może to wskazywać na utratę czucia dotyku.
Interpretacja wyników zawsze powinna być przeprowadzana przez osobę z odpowiednim wykształceniem i wiedzą na temat neuropatii cukrzycowej.
Badanie powinno obejmować również ocenę:
Owrzodzenia neuropatyczne są kluczowym elementem zespołu stopy cukrzycowej i mogą prowadzić do poważnych komplikacji. Ze względu na utratę czucia pacjenci mogą nie zauważyć małych ran, które mogą łatwo ulec zakażeniu. Nieleczone owrzodzenia mogą prowadzić do rozległych infekcji, w tym zapalenia kości i szpiku, co znacznie zwiększa ryzyko amputacji. Regularne badania kontrolne u lekarza diabetologa i ortopodologa, odpowiednie obuwie oraz właściwa higiena stóp to podstawowe elementy profilaktyki owrzodzeń neuropatycznych.
Masz dodatkowe pytania?
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat szkoleń z zaopatrzenia ortopedycznego stopy cukrzycowej?
Oficjalny dystrybutor marki Podiatech w Polsce