Pronacja jest naturalnym mechanizmem ruchu stopy, podczas gdy nadpronacja oznacza jego zaburzenie, które w pewnych warunkach może prowadzić do przeciążeń i kontuzji. Różnicowanie obu tych stanów wymaga obserwacji chodu pacjenta, wykonania testów funkcjonalnych, oceny wzorca zużycia obuwia oraz analizy dynamicznego badania barometrycznego stóp na macie tensometrycznej (opcjonalnie).
W przypadku wysokiego ryzyka wystąpienia powikłań nadpronacji warto rozważyć zalecenie noszenia indywidualnych wkładek ortopedycznych.
Pronacja jest naturalnym mechanizmem ruchu stopy, podczas gdy nadpronacja oznacza jego zaburzenie, które w pewnych warunkach może prowadzić do przeciążeń i kontuzji. Różnicowanie obu tych stanów wymaga obserwacji chodu pacjenta, wykonania testów funkcjonalnych, oceny wzorca zużycia obuwia oraz analizy dynamicznego badania barometrycznego stóp na macie tensometrycznej (opcjonalnie).
W przypadku wysokiego ryzyka wystąpienia powikłań nadpronacji warto rozważyć zalecenie noszenia indywidualnych wkładek ortopedycznych.
Nadpronacja stopy to nadmierny ruch stopy w kierunku przyśrodkowym (do wewnątrz) podczas fazy podporu chodu lub biegu. Oznacza to, że stopa bardziej niż zwykle obraca się do wewnątrz, co wpływa na biomechanikę całej kończyny dolnej. Nadpronacja może prowadzić do przeciążeń struktur mięśniowo-szkieletowych, takich jak więzadła, mięśnie czy stawy, a także do deformacji stopy.
Koślawość tyłostopia (ang. hindfoot valgus) to ustawienie pięty, w którym jej oś odchyla się na zewnątrz względem osi podudzia. Nadpronacja stopy i koślawość tyłostopia są często ze sobą powiązane, ponieważ nadmierna pronacja powoduje przesunięcie osi pięty w stronę koślawości. Ta zależność może być przyczyną dolegliwości bólowych, niestabilności stawów oraz nadmiernego zużycia obuwia.
Diagnostyka nadpronacji powinna być przeprowadzana w ujęciu globalnym, z uwzględnieniem całego układu ruchu. Należy ocenić relacje biomechaniczne między stopą a wyżej położonymi piętrami, takimi jak staw skokowy, kolanowy, biodrowy czy kręgosłup. Kluczowe jest również zbadanie mobilności taśm mięśniowo-powięziowych, które mogą determinować wzorzec przetaczania stopy. Ważnym elementem diagnostyki jest identyfikacja ewentualnych asymetrii napięć, przykurczów mięśniowych oraz dysfunkcji posturalnych, które mogą wpływać na nadmierną pronację stopy. Całościowe podejście pozwala na precyzyjną ocenę przyczyn problemu i dobór odpowiedniego leczenia lub korekcji.
Wkładki korygujące (wkładki supinujące), dedykowane osobom z elastyczną deformacją stopy, skupiają się na dynamicznym wsparciu łuku przyśrodkowego oraz hamowaniu koślawości pięty. Element korekcyjny zawiera wzmocnienia w obrębie pięty, które zapobiegają jej nadmiernemu odchyleniu w stronę przyśrodkową. W połączeniu z elastycznością materiału żywicznego wkładki zapewniają dynamiczną korekcję w trakcie aktywności, umożliwiając naturalną pracę mięśni.
Wkładki stabilizujące są przeznaczone dla osób z utrwaloną deformacją stopy, gdzie korekcja pozycji jest już niemożliwa. Ich głównym zadaniem jest stabilizacja pozycji stopy poprzez podparcie łuku przyśrodkowego oraz wyprofilowanie części piętowej. Element stabilizujący piętę utrzymuje ją w aktualnym położeniu, redukując przeciążenia i ograniczając progresję deformacji. Dzięki swojej konstrukcji wkładki te zapewniają równomierne rozłożenie nacisku na stopie, co daje szansę na redukcję ryzyka dalszych powikłań i poprawy komfortu podczas chodzenia lub długotrwałego stania.
Obuwie powinno być kompatybilne z wkładkami, ponieważ profil podeszwy może zniwelować lub spotęgować działanie zastosowanych korekcji.
Z tego względu konieczna jest dokładna ocena obuwia biegowego noszonego przez pacjenta. W przypadku stwierdzenia, że obecny model jest nieodpowiedni należy rozważyć zmianę obuwia na model dostosowany do potrzeb konkretnego biegacza. Dopasowanie wkładek do wybranego obuwia jest kluczowe, by osiągnąć pełną kontrolę nad korekcjami oddziałującymi na kończynę dolną.
Jesteś FIZJOTERAPEUTĄ lub PODOLOGIEM i chcesz nauczyć się wykonywania wkładek indywidualnych?
Indywidualne wkładki ortopedyczne - lista gabinetów w Polsce