Wkładki ortopedyczne są coraz częściej stosowane celem poprawy komfortu i wsparcia funkcji stóp. Niestety ich niewłaściwy dobór lub niedokładne wykonanie przez niewyszkolony personel może prowadzić do bólu stóp i innych powikłań zdrowotnych u pacjentów.
W poniższym wpisie omówimy, jakie są najczęstsze błędy przy wykonywaniu wkładek ortopedycznych oraz jakie mogą być tego przykre konsekwencje dla pacjenta.
Jednym z najważniejszych etapów w procesie wykonywania wkładek ortopedycznych jest badanie stóp – w tym ocena biomechaniczna stóp w relacji do wyżej położonych pięter układu ruchu. Pominięcie diagnostyki ortopodologicznej może prowadzić do opracowania niewłaściwego projektu wkładek, co nie tylko nie przyniesie ulgi pacjentowi, ale może wręcz pogorszyć stan jego stóp, a nawet doprowadzić do kontuzji.
PRZYKŁADY BŁĘDÓW – ZANIEDBAŃ DIAGNOSTYCZNYCH
Brak odróżnienia deformacji korektywnej
od niekorektywnej
Nie wszystkie deformacje stóp można skorygować za pomocą wkładek ortopedycznych. Deformacje korektywne można skutecznie zaopatrzyć wkładkami, natomiast deformacje niekorektywne (utrwalone) wymagają jedynie stabilizacji.
Korygowanie deformacji utrwalonej „na siłę” może skończyć się bólem stawów stopy i dolegliwościami w wyższych piętrach aparatu ruchu, gdzie najprawdopodobniej dojdzie do zmian kompensacyjnych.
Wykonywanie wkładek odciążających przedział przyśrodkowy kolana przy zaawansowanej stopie płasko-koślawej
Wykonanie wkładek odciążających przedział przyśrodkowy kolana (wkładek pronujących tyłostopie) u pacjentów z zaawansowaną stopą płasko-koślawą może prowadzić do pogłębienia nadpronacji stopy i generowania dodatkowych przeciążeń (np. ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego).
Każdy specjalista powinien dokładnie ocenić stan stóp pacjenta przed zastosowaniem takich wkładek, aby uniknąć powikłań jatrogennych w obrębie struktur układu ruchu!!!
Projektowanie wkładek na bazie odbitek plantokonturograficznych stóp – PRAWIDŁOWO
Odbitka plantokonturograficzna umożliwia wyznaczenie anatomicznych punktów orientacyjnych stopy i precyzyjne zaprojektowanie wkładek.
Pominięcie tego etapu może prowadzić do nachodzenia twardego elementu stabilizującego śródstopie na głowy kości śródstopia, co będzie powodowało dyskomfort, a nawet ból przodostopia, a także tworzenie się nowych modzeli i bolesnych odcisków.
Dowiedz się więcej: Co to jest plantokonturograf i do czego służy.
Dobór nieodpowiednich materiałów do schorzenia i poziomu aktywności pacjenta
Niewłaściwie dobrane materiały mogą nie zapewnić zaplanowanego wsparcia, amortyzacji ani trwałości, co może prowadzić do szybszego zużycia wkładek i braku oczekiwanego celu biomechanicznego. Materiały powinny były dopasowane do specyficznych potrzeb pacjenta, jego schorzeń oraz preferowanego poziomu aktywności.
PRZYKŁADY BŁĘDÓW
Stosowanie materiałów pochłaniających energię o niskiej gęstości w przodostopiu we wkładkach dla zawodowych sportowców.
Będzie to skutkować ograniczeniem dynamiki wybicia oraz przyspieszonym zużyciem materiału.
Rekomendowanym przez nas rozwiązaniem jest użycie materiałów sprężyście oddających energię lub materiałów zapewniających aktywną amortyzację, odpornymi na zużycie w warunkach intensywnego użytkowania czyli z odpowiednio wyższymi wartościami wskaźnika gęstości.
Stosowanie miękkich materiałów pod łukiem podłużnym celem ograniczenia nadpronacji.
Wypełnienie łuku miękkim materiałem będzie skutkowało jego zapadaniem się i paradoksalnym osłabieniem stabilizacji stopy.
Rekomendowanym przez nas rozwiązaniem będzie zastosowanie żywicy dynamicznie stabilizującej łuk podłużny. Dodatkowo można zastosować korekcyjny materiał techniczny o wyższym wskaźniku twardości Shore A, np. Podialene 200.
Dowiedz się więcej o wskaźniku Shore A.
Profil prawidłowo wykonanych wkładek ortopedycznych powinien zapewniać równomierne wsparcie całego łuku stopy.
Niepełne podparcie łuku z utworzeniem pustej przestrzeni między stopą a wkładką nie pomoże pacjentowi w dolegliwościach powiązanych np. z nadmierną pronacją i przeciążeniem rozcięgna podeszwowego.
Ponadto, punktowa kumulacja obciążenia na ograniczonym obszarze łuku podłużnego może powodować bolesny ucisk i otarcia skóry, szczególnie gdy wkładki są intensywnie użytkowane przez biegacza.
Wkładki korygujące powinny dawać pozytywne odczucie zmienionej pracy stopy i niwelacji bólu pochodzącego od odciążonych struktur, ale nie mogą powodować uczucia bolesnego gniecenia przez elementy korekcyjne.
Brak uwzględnienia wzajemnego oddziaływania materiałów wkładek z materiałami obuwia
Materiały użyte do produkcji wkładek ortopedycznych powinny być kompatybilne z materiałami obuwia. Niewłaściwe połączenie materiałów może prowadzić do nieprawidłowego funkcjonowania wkładek i zmniejszenia ich skuteczności. Zawsze należy uwzględnić te interakcje podczas projektowania wkładek ortopedycznych.
Źle docięte wkładki do buta
Nieprawidłowe dopasowanie wkładek do butów może prowadzić do:
Jesteś fizjoterapeutą lub ortopodologiem, ukończyłeś inny kurs z zakresu ortopodologii, ale czujesz, że wciąż brakuje Ci praktycznych umiejętności z zakresu diagnostyki pacjenta, projektowania i wykonywania wkładek?
Podziel się z nami swoimi problemami, które napotykasz w codziennej praktyce, a my zaproponujemy Ci plan szkolenia dostosowany do Twoich potrzeb!
Skontaktuj się z nami!